مقالات جواهرسازي

انگشتر عقيق بدين ماسك مرگ اعتنا فرمائيد. درين يادگار گران بها هنر مخلوط سازي فيروزه يا اين كه فيروزه كوبي و لاجورد ياروهمدم با مينا اكران داده شده‌است. مصريان قديم و ايرانيان باستان اساتيد هنر صنعت طلا و جواهرات و جواهر در زمان خويش بوده اند. تزئين سنگ فيروزه بر روي پياله هايي با شالوده سيمين، مسي و يا اين كه برنجي فيس مي‌گيرد.

اين گونه بهسازي امروزه بسيار در دنياي توليد جواهرات كاربرد داراست. در كشور‌ايران اين صنعت از پيشين بدور بخصوص در خراسان اشاعه داشته ميباشد و در كنار ظروف مسي اي كه با خودكار زني طلاكوبي ميكردند، جاهاي گود آن را با فيروزه كوبي تزئين مي نمودند. فيروزه كوبي ظروف مسي بيش تر در اصفهان و به وسيله هنرمندان غالب دست اصفهاني انجام ميشود.
فيروزه كوبي چه ميباشد؟سنگهاي مطلوب فيروزه كوبيروشي كه امروزه به آن فيروزه كوبي مي‌گوييم در واقع يك طرز بهسازي فيروزه هاي باطله ميباشد در‌اين شيوه فيروزه هاي كوچك بهم چسبانده گرديده و بعد از پوليش با اسپري كيلر جلا داده مي‌شوند. طرز بهسازي تركيبي فيروزه (Reconstitution turquoise) يا اين كه فيروزه كوبي براي همگي ي گوهر سنگ ها به جز الماس قابل انجام ميباشد. فيروزه هايي كه در تصوير بالا مي بينيد در موقعيت معمولي ارزشي ندارند و حتي براي تراش نيز مطلوب نيستند.به اين ترتيب بايستي رنگ گرديده و بصورت فيروزه كوبي در اثر ها هنري به كارگيري كنيم. ازآنجاكه اين فعاليت سبب ساز بها افزوده اضافه مي شود يك بهسازي براي فيروزه تلقي مي‌گردد.
سنگ فيروزه براي پباده سازي تابلوهاي خطوط پررنگ خوشنويسي مانند نستعليق، نسخه ها و … همينطور براي تايپ كردن آياتي از قرآن كريم ومهربان و اشعار ادبي ،نيز بكار مي رود.

هنر فيروزه كوبي در تابلو و خط برجستهنمونه هاي بي نظيري از شي ها و خط نوشته هاي تروتميز به فيروزه در بانك جواهرات ملي كشور‌ايران در محل مراقبت بي نظيرترين، زيباترين و ديدني ترين سنگ هاي جواهر جان دار هست. در‌اين نوشته‌ي علمي ما به دو دو شيوه براي فيروزه كوبي يا اين كه چسباندن قطعات فيروزه را فراگيري مي‌دهيم. شما مي‌توانيد حتي فيروه كوبي در خانه هم انجام دهيد. در كل ابزارآلات كه ممكن ميباشد در هر دو طريق نياز داشته باشيد دربرگيرنده كوليس، لحيم نقره، سوهان (اندازه هاي متفاوت)، ميل انگشتر، خط كش، ورق برنج (ضخامت 1.25)، كمان اره مويي شماره ۰.۳، چكش و چسب فيروزه كوبي كه به جور آن در هر طريق اشاره خوا هيم نمود.
فراگيري فيروزه كوبي ؛ شيوه اوليهفراگيري فيروزه كوبيدر نحوه اوليه از چسب دستساز كه از مخلوط الك و كاليفن مي باشد به كارگيري مي گردد. كاليفن يا اين كه قدم روزين نوعي رزين جامد ميباشد كه از درخت كاج استخراج ميگردد و الك از تقطير چوب گردو بدست مي‌آيد. نسبت اختلاط الك و كاليفن ۶ به ۴ ميباشد. نسبت اختلاط بسيار مهم ميباشد چون هر تغييري در مقدار مصرف كاليفن و الك سبب ساز توليد حباب هاي ريز در سطح فعاليت مي‌شود. مثلا ۴۰۰ گرم كاليفن باشه و ۶۰۰ گرم الك.
براي تنظيم ي چسب مي بايست كاليفن و الك را با شعله حرارت دهي كرد تا هر دو ذوب بشن و چسب سياه رنگي را تشكيل بدهند آنگاه سطح آيتم نظرمان را كه يك كاسه يا اين كه يك بيس جواهر است را حرارت دهي مي كنيم و چسب به رنگ سياه كه شرايط ذوب دارااست را درحالي كه كاسه يا اين كه سطح متبوع گرم مي‌باشد به آن آغشته مي كنيم.
اشكال طرح هاي فيروزه چيني روي اجسامضخامت ۵ ميلي متر چسب كافي خواهد بود در زمان حرارت دهي مي بايست توجه داشته باشيد كه الك نسوزد، حرارت نبايد شديد باشه وگرنه الك خواص چسبندگي خودش را از دست مي دهد بعداز تنظيم ي چسب منحصر فيروزه هاي خرد گرديده كوچك كه قابل تراش نيستند را مثل قطعات جورچين كنار هم ميچينيم.
مي بايست اعتنا داشته باشيد كه سطح چسب منحصر راقبل از چسباندن فيروزه ها با كاردك صاف نمائيد و ضخامت چسب يك پارچه باشد. در ضمن فيروزه ها را باپنس بر روي سطح متبوع قرار بدهيد. پس از چيدن فيروزه ها در كنار هم بايستي در انتظار باشيد تا چسب فيروزه كوبي بدون نقص كم آب بشود. حرارت دهي را متوقف نمائيد و بيس را در جاي خنكي قرار دهيد. بعدا بازه زماني يك تا دو روز چسب بي نقص كم آب ميگردد و مهيا مرحله سپس مي‌شود.چسب فيروزه كوبي چه چيزي است؟در مرحله ي بعداز پد سمباده ۲۰۰ به كار گيري ميشود، همگي سطح هاي بايستي بدون نقص صاف و يك پارچه به لحاظ برسند پس از اينكه همگي سطح هاي صاف و يك دست شد از پد سمباده ۴۰۰ به كارگيري مي كنيم و سپس از سمباده ي 800 . اين نكته را در لحاظ بگيريد كه نبايد در اثر اصطكاك سمباده دماي سطحمان بالا برود چون سبب ساز مي‌شود كه چسب منحصربه‌فرد ذوب شود. پس از اتمام عمل براي جلاي درخشندگي بيش تر از اسپري كيلر به كار گيري فرماييد.
يادگرفتن فيروزه كوبي ؛ طرز دومشيوه انجام فرآيند فيروزه كوبيبهترين و فارغ از دردسر ترين دسته چسب استعمال از چسب دوقلوي اپوكسي (چسب دوقلوي اپوكسي منحصر به فرد سنگ) ميباشد، اما عيب چسب هاي اپوكسي بازه دوره نادر به كارگيري مي باشد يعني پس از فراهم سازي چسب صرفا دو دقيقه زمان خواهيد داشت كه فيروزه ها را روي سطح بيس بچينيد. براي خودداري از بروز ايراد همگي ي سطح بيس را نبايد با چسب اندود نمائيد، نصيب به نصيب پيش بريد و فيروزه چيني نمائيد.
توجه فرماييد در هنگام كم آب شدن مي بايست جوري قرار دهيد كه چسب فيروزه كوبي سرريز نشده و محكم نگردد. پس از كم آب شدن بدون نقص چسب اپوكسي كليه فرآيند آيتم استعمال در الك و كاليفن را ادامه دهيد يعني قسمتهاي مازاد چسب را پرداخت و سوهان كاري و آنگاه كمي كيلر براي پرداخت دادن به نصيب فيروزه كوبي انجام دهيد.فيروزه كوبي روي ظروف مسينكته: براي خنك كردن از آب به كارگيري نكنيد. در صورتيكه دما بالا رفت طاقت فرماييد خنك گرديده و ادامه بدهيد.